10 Eylül 1509 Depremiyle Alakalı Bir Yazı.
İsmail Hakkı Uzun Çarşılı'nın Anlatımıyla:
Salı gecesi, Memalik-i Rum denilen Amasya, Tokat, Sivas, Çorum ve havalisinde başlayıp kırk beş gün şiddetle devam eden depremde halk iki ay dışarıda çadır ve örtü altında kalmış, aynı şiddetle bu deprem İstanbul ve Edirne’de de olmuştur.’ Uzunçarşılı’nın belirttiğine göre, ‘İstanbul depreminde yüz dokuz mescid, bin yetmiş ev harap olduktan başka halktan beş bin kişi telef ol muştur.’ Uzunçarşılı ‘Küçük Kıyamet’in yaptığı yıkımları betimlemeyi sürdürüyor, - şöyle: "Eğrikapı’dan Yedikule’ye kadar olan üç kat İstanbul suru yıkıldığı gibi Yedikule’den de başlayıp deniz kenarında İshakpaşa semti kapısına kadar harap oldu.
Bunlardan başka Fatih Camii’nin kubbesi ve direklerinin başları çatladığı gibi imaret, hastahane ve Sahn medreselerinden bazılarının ve diğer bazı medreselerin de kubbeleri yıkıldı. Fatih tarafında Karaman Mahallesi baştanbaşa harap oldu. Sultan Bayezid Camii’nin kubbesi dağıldı ve Hadım Ali Paşa Camii’nin (Divanyolu’ndaki Atik Ali Paşa Camii) kubbesi düştüğü gibi Atmeydanı’ndaki sütunlarından altı tanesi devrildi. Yeni Sarayın (Topkapı Sarayı) deniz tarafı yer yer harap oldu.
Sultan Bayezid bu zelzele münasebetiyle Edirne’ye gittiyse de aynı sene Recebinin dokuzunda, yani İstanbul zelzelesinden on beş gün sonra da İstanbul’dakinin aynı şiddetle orada da bir deprem oldu. Mimar Hayreddin, on beş günde padişah için Edirne’de bir çatma ahşap ev yaptı ve Bayezid orada oturdu, aynı sene Şabanının üçünde Edirne’de yine aynı şiddette deprem oldu ve Tunca taşarak üç gün geçit vermedi ve pek çok nüfus telef oldu.
İstanbul’daki yıkılan yerleri yaptırmak için yirmi evden bir kişi ve ev başına yirmi ikişer akçe takdiriyle cerahor, yani ücretli amele tedarik edildi; bu suretle Anadolu’dan otuz yedi bin ve Rumeli’den yirmi dokuz bin cerahor çıka31 nlıp üç bin kadar mimar ve dülger getirildi. Bunlardan başka yayalardan sekiz bin ve müsellem tayfasından üç bin kişiye de kireç yaktırıldı. Bu suretle devlete ait olan İstanbul ve Galata taraflarındaki yerler için 915 Zilhiccesinin on sekizinde başlayan inşaat altmış beş günde sona erdi.
Yorumlar
Yorum Gönder